Składka zdrowotna przedsiębiorców w 2024 roku

Jednym z obciążeń osób prowadzących działalność gospodarczą jest składka zdrowotna, a wysokość składki zdrowotnej jest zależna od formy opodatkowania stosowanej przez przedsiębiorcę. Dlatego też wybór optymalnej formy opodatkowania, wymaga również uwzględnienia kwestii dotyczących tej składki.

W przypadku podatników rozliczających się na zasadach ogólnych według skali podatkowej, składka zdrowotna wynosi 9% podstawy wymiaru, która jest zbieżna z dochodem z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy rozliczeniach według skali podatkowej składka zdrowotna nie stanowi dla przedsiębiorców kosztu uzyskania przychodu ani nie może być odliczona od dochodu.

Podatek liniowy

W przypadku podatników rozliczających się podatkiem liniowym, składka zdrowotna wynosi 4,9% podstawy wymiaru, która jest zbieżna z dochodem z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W odróżnieniu od podatników opodatkowanych według skali, podatnicy rozliczający się liniowo mogą zaliczyć składkę zdrowotną w koszty uzyskania przychodu lub odliczyć ją od dochodu, jednak aktualnie w 2024 roku tylko do wysokości 11 600 złotych rocznie.

Ważne: W przypadku osób rozliczających się według skali lub liniowo składka zdrowotna w ujęciu rocznym nie może wynieść mniej niż równowartość 9% płacy minimalnej. W 2024 roku płaca minimalna zmieni się w trakcie roku wraz z dniem 1 lipca, tj. wzrośnie z 4242 zł do 4300 zł, lecz minimalna wysokość składki zdrowotnej za 2024 rok będzie liczona od tej pierwszej wartości. W związku z tym, każdy przedsiębiorca rozliczający się według skali lub liniowo, zobowiązany będzie uiścić za 2024 roku co najmniej 381,78 zł miesięcznie.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

W przypadku podatników rozliczających się według ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, wysokość płaconej składki zdrowotnej zależy od wysokości osiągniętych przez nich przychodów.

Podstawę wymiaru składki zdrowotnej w przypadku ryczałtowców należy obliczać jako określony procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. W przypadku podatników osiągających roczne przychody do 60 000 zł, podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi 60% przywołanej kwoty. W przypadku podatników osiągających przychody od 60 000 zł do 300 000 zł, podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi 100% przywołanej kwoty. W przypadku podatników osiągających co najmniej 300 000 zł rocznego przychodu, podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi 180% przywołanej kwoty. Od tak wyliczonej podstawy wymiaru ryczałtowcy płacą składkę zdrowotną w wysokości 9%.

Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem mogą pomniejszać swój dochód o 50% zapłaconej składki zdrowotnej.

Rozliczenie składki zdrowotnej

Składkę zdrowotną należy wykazywać w składanej za każdy miesiąc deklaracji ZUS DRA (w bloku XI). Poniżej przedstawiamy przykład pokazujący jak w praktyce wygląda wyliczenie składki zdrowotnej za dany miesiąc.

Pan Jan prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym. W marcu osiągnął 40 000 zł przychodu oraz 20 000 zł kosztów jego uzyskania, co w rezultacie daje 20 000 zł dochodu. Dochód osiągnięty w marcu, jako dochód osiągnięty w poprzednim miesiącu, będzie stanowić podstawę wymiaru składki za kwiecień, którą należy wykazać w deklaracji za ten miesiąc oraz uiścić do 20 maja.

Składka zdrowotna podlega również rozliczeniu rocznemu. Rozliczenia tego należy dokonać w deklaracji składanej za miesiąc, w którym upływa termin na złożenie rocznego zeznania podatkowego. Za 2024 rok rocznego rozliczenia składki zdrowotnej dokona się w deklaracji składanej za kwiecień 2025, tj. w terminie do 20 maja 2025 roku.

W deklaracji tej wylicza wysokość składki zdrowotnej od podstawy jaką będzie dochód osiągnięty przez podatnika w roku kalendarzowym, za który dokonuje się rozliczenia, czyli w analizowanym przypadku w 2024. W sytuacji gdy wysokość rocznej składki pokrywa się z wysokością składek uiszczonych w trakcie roku, podatnik jest wolny od wszelkich dodatkowych obowiązków. W przypadku powstania różnicy do dopłacenia, podatnik zobowiązany jest dopłacić brakującą kwotę, a w przypadku powstania nadpłaty, zostanie ona zaliczona na poczet zaległości lub przyszłych zobowiązań danego płatnika lub zostanie mu ona zwrócona, o ile nie posiada żadnych zaległości i złoży stosowny wniosek w tym przedmiocie. Co ważne, zwrot składki zdrowotnej generuje obowiązek powiększenia przychodów po stronie podatników opodatkowanych ryczałtem lub podatkiem liniowym, lecz w takim zakresie w jakim zostały one odliczone od przychodu/dochodu lub zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

Kwestia rocznego rozliczenia składki zdrowotnej jest szczególnie ważna w przypadku podatników rozliczających się za pomocą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Roczną składkę zdrowotną dla tych osób ustala się jako iloczyn liczby miesięcy podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w danym roku oraz kwoty składki zdrowotnej właściwej ze względu na wysokość ich rocznych przychodów. W sytuacji gdy przedsiębiorca w trakcie roku uiszcza składki zgodnie z progiem, w który w danym miesiącu się mieści, może dojść do sytuacji powstania niedopłaty w skali roku, gdy przekroczy następne progi przychodowe.

Sposobem na uniknięcie obowiązku dopłaty składki zdrowotnej dla ryczałtowców przy rozliczeniu rocznym jest uiszczanie jej w ciągu w wysokości odpowiadającej progowi przychodów, który przedsiębiorca zgodnie ze swoimi przewidywaniami osiągnie w danym roku.

Co ważne, oprócz przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, wedle opisanych zasad składkę zdrowotną rozliczają również wspólnicy spółek jawnych, partnerskich oraz cywilnych. Jeśli uzyskujesz dochody w ramach więcej niż jednego z wymienionych tytułów, sumujesz je i dopiero od uzyskanej w ten sposób podstawy płacisz składkę zdrowotną.

Składka zdrowotna jest daniną złożoną oraz istotną w procesie oceny opłacalności wyboru danej formy opodatkowania. W celu odpowiedniej optymalizacji tego obciążenia rekomendujemy konsultację z doradcą podatkowym.